CPU Information in Marathi | सीपीयू ची माहिती मराठी मध्ये ?

सीपीयू म्हणजे काय? CPU Information in Marathi आणि सीपीयू चे कार्य  त्या विषयी माहिती  याबद्दल हा माझा लेख आहे.

{tocify} $title={Table of Contents}

सीपीयू ची माहिती  ? CPU Information in Marathi

सीपीयू चा फुल फोर्म सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट आहे. सीपीयू संगणकाचा अत्यंत महत्त्वाचा भाग आहे, त्याला प्रोसेसर, मायक्रोप्रोसेसर आणि फक्त सीपीयू देखील म्हटले जाते. 

सीपीयू संगणका सोबत कनेक्ट केलेल्या सर्व हार्डवेअर, सॉफ्टवेअर, वापरकर्त्यांद्वारे आणि इनपुट डिव्हाइसद्वारे प्राप्त केलेला डेटा आणि सूचना नियंत्रित करतो आणि त्यावर प्रक्रिया करतो आणि रिझल्ट देतो. ऑपरेटिंग सिस्टम आणि इतर प्रोग्राम देखील चालवितो. CPU हा संगणकाचा मेंदू आहे.

CPU full Form Central processing unit आहे. हा हार्डवेअरचा एक छोटा भाग आहे; जो संगणक प्रोग्रामच्या सर्व सूचनांवर process करतो. हे गणित, लॉजिकल आणि इनपुट / आउटपुट ऑपरेशन्स सारख्या संगणक प्रणालीची सर्व महत्त्वपूर्ण कार्ये सांभाळते.

सीपीयू म्हणजे काय? | CPU Information in Marathi

सीपीयू ला अशा प्रकारे तयार  करतात की मायक्रोस्कोपिक ट्रान्झिस्टर्स एका संगणकाच्या चिपमध्ये कोट्यवधींच्या संखेत ठेवता येतील. सर्व मोजणी ही समान ट्रान्झिस्टरच्या मदतीने केल्या जातात ज्या सिस्टमच्या मेमरीमध्ये संग्रहित केलेले प्रोग्राम चालविण्यासाठी आवश्यक असतात.

सीपीयूला संगणकाचा ब्रेन देखील म्हटले जाते कारण कि - संगणकाला दिल्या जाणाऱ्या सर्व सूचनांना,त्या सूचना कितीही सोप्या असल्या तरी त्या सर्वांना सीपीयूमधून जावे लागते. उदाहरणार्थ, आपण A सारख्या वर्णमाला टाइप कराल नंतर ती स्क्रीनमध्ये दिसते. ते स्क्रीनमध्ये दिसण्यात सीपीयूचा हात आहे.

यामुळे, सीपीयूला केंद्रीय प्रोसेसर युनिट देखील म्हटले जाते आणि थोडक्यात त्याला प्रोसेसर असे म्हणतात. म्हणून जेव्हा आपण इलेक्ट्रॉनिक स्टोअरमधील डिव्हाइसचे टेक्निकल स्पेसिफिकेशन तेच प्रोसेसर आहे आणि त्यालाच CPU म्हणतात.

जेव्हा आपण सीपीयूच्या वेगवेगळ्या प्रकारांबद्दल चर्चा करतो तेव्हा त्याचा अर्थ आपण त्याची गती वाढवितो. जसे त्याने सर्व कार्ये किती लवकर पूर्ण केली. आम्हाला आमची कामे करण्यात फक्त वेग आवश्यक आहे, आपल्या कामावर जितक्या लवकर प्रक्रिया होईल तितक्या लवकर आपण कोणतीही नवीन कामे सहजपणे करू शकतो.

आपण सीपीयू ला अनेक नावांनी ओळखतात जसे कि, प्रोसेसर, सेंट्रल प्रोसेसर किंवा मायक्रोप्रोसेसर इत्यादी. हे त्याच्या सॉफ्टवेअर आणि हार्डवेअरकडून प्राप्त झालेल्या कोणत्याही सूचना प्राप्त करते, त्या कितीही लहान असले तरीही त्यावर प्रक्रिया करते. म्हणून,सीपीयू हा संगणकाचा एक प्रमुख भाग आहे.

सीपीयू तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीत, ट्रान्झिस्टर कसे कमी करता येतात आणि कसे लहान करता येतात या संदर्भात अधिक महत्त्व दिले जाते. याचे कारण असे आहे की ते त्या सीपीयू अधिक कार्यक्षम बनवू शकते आणि त्यांची स्पीड अधिक वाढविली जाऊ शकते.

पहिल्यांदाच ज्या वैज्ञानिकानं ही गोष्ट सांगितली वैज्ञानिकांचे नाव Moore आहे. म्हणूनच या गोष्टीस Moore’s Law देखील म्हणतात.

सीपीयू चा फुल फॉर्म काय आहे?

CPU full form information  "Central Processing Unit" आहे. जर आपण त्याचे मराठी मध्ये भाषांतर केले तर ते "सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट" आहे.

सीपीयू चे कार्ये काय आहे ?

चला तर मग जाणून घेऊया (Central Processing Unit) सीपीयू चे कार्य आणि  महत्वाच्या वैशिष्ट्यां विषयी.

•  सीपीयू ला संगणकाचा मेंदू मानला जातो.
• सीपीयू सर्व प्रकारच्या डेटा प्रोसेसिंग ऑपरेशन्स करते.
•  हे डेटा, दरम्यानचे निकाल आणि सूचना (प्रोग्राम) संचयित store करते.
• या सोबत, संगणकाच्या सर्व भागांच्या सर्व ऑपरेशन्सवर नियंत्रण ठेवते.

सीपीयू कार्य कसे करते?

आपल्याला सीपीयू काय कार्य करते आणि कसे करते  हे माहित असणे आवश्यक आहे. तसे, आपल्याला माहित आहे की सीपीयू कार्य करतो आणि सीपीयू खूप महत्वाचे आहे, परंतु आता आपल्याला समजेल की हे सीपीयू कार्य कसे करते. सीपीयू च्या निर्मितीपासून गेल्या अनेक वर्षात त्यामध्ये अशा प्रकारच्या अनेक सुधारणा करण्यात आल्या आहेत.

बऱ्याच सुधारणा करूनही, सीपीयूचे मूलभूत कार्य अजूनही समान आहे. त्याची मूलभूत कार्ये आणणे, डिकोड करणे आणि कार्यान्वित करणे (fetch, decode,execute) आहेत. आपण त्यांच्याबद्दल तपशील जाणून घेऊया.

1. Fetch |आणणे

शब्दाप्रमाणेच त्यामध्ये सूचना प्राप्त केली जाते. या मध्ये instruction रॅम वरून सीपीयूकडे पाठविलेल्या series of numbers आहे. प्रत्येक सूचना ऑपरेशनचा फक्त एक छोटासा भाग असतो, म्हणून सीपीयूला हे माहित असावे की पुढे कोणती सूचना येत आहे. Current instruction address प्रोग्राम काउंटर (पीसी) द्वारे राखला जातो.

त्यानंतर पीसी आणि सूचना इंस्ट्रक्शन रजिस्टरमध्ये (आयआर) ठेवल्या जातात. त्यानंतर पुढील निर्देशांच्या पत्त्यावर त्याचा संदर्भ घेता यावा म्हणून पीसीची लांबी वाढविली जाते.

2. Decode - डिकोड

एकदा सूचना आणली आणि IR मध्ये संग्रहित केली की सीपीयू ती सूचना इंस्ट्रक्शन डिकोडर नावाच्या सर्किटमध्ये जाते. त्यानंतर ती सूचना सिग्नलमध्ये रुपांतरित करते जी नंतर पुढील कारवाईसाठी इतर सीपीयूच्या भागांद्वारे पास केली जाते.

3. Execute - अंमलात आणने 

ही शेवटची स्टेप आहे, ज्यात डीकोड केलेल्या सूचना पूर्ण होण्यासाठी सीपीयूच्या संबंधित भागांना पाठविल्या जातात. मग निकाल बहुतेकदा सीपीयू रजिस्टरवर लिहिले जातात, जिथे नंतरच्या सूचनांद्वारे त्यांचा संदर्भ घेता येईल. येथे आपण आपल्या कॅल्क्युलेटरची मेमरी फंक्शन म्हणून त्यांना समजू शकता.

सीपीयू भागांची माहिती CPU Parts Information in Marathi

• मेमरी किंवा स्टोरेज युनिट
•  नियंत्रण युनिट
•  एएलयू (अंकगणित लॉजिक युनिट)

मेमरी किंवा स्टोरेज युनिट

हे युनिट सिस्टमच्या सूचना, डेटा आणि दरम्यानचे निकाल स्टोर करतात. ही युनिट्स इतर सर्व युनिट्सला आवश्यकतेनुसार आणि त्या वेळी माहिती पुरवतात. त्याला अंतर्गत स्टोरेज युनिट किंवा मुख्य मेमरी किंवा प्राइमरी स्टोरेज किंवा रँडम एक्सेस मेमरी (रॅम) देखील म्हणतात.

त्याचा आकार त्याचा वेग, सामर्थ्य आणि क्षमता यावर परिणाम करतो. प्राथमिक मेमरी आणि सेकंडरी मेमरी अशा दोन मेमरी संगणकात उपयुक्त असतात.

मेमरी युनिटची कार्ये काय आहेत

• हे प्रक्रियेसाठी (processing) आवश्यक सर्व डेटा आणि सूचना संग्रहित करते.
•  हे प्रक्रियेचे सर्व दरम्यानचे निकाल स्टोर करते.
• Processing प्रक्रियेचे अंतिम परिणाम जेव्हा आउटपुट डिव्हाइसमध्ये देखील जाहीर केले जातात तेव्हा ते स्टोर करते.
• सर्व इनपुट आणि आउटपुट मुख्य मेमरीद्वारे प्रसारित केले जातात.

Control - नियंत्रण  युनिट

हे युनिट संगणकाच्या सर्व भागांच्या ऑपरेशन्सवर नियंत्रण ठेवतात परंतु ते प्रत्यक्ष डेटा प्रोसेसिंग ऑपरेशन्स करत नाहीत.

कंट्रोल युनिटची कार्ये काय आहेत

• याचा उपयोग संगणकाच्या इतर युनिट्सच्या हस्तांतरणासाठी वापरल्या जाणार्‍या डेटा आणि सूचनांच्या हस्तांतरणास (transfer) नियंत्रित करण्यासाठी केला जातो.
• हे संगणकाच्या सर्व युनिट्सचे व्यवस्थापन व समन्वय साधण्यासाठी केले जाते.
• मेमरीकडून सूचना प्राप्त करते, त्यांचे स्पष्टीकरण देते आणि संगणकावर त्या ऑपरेशन्स निर्देशित करण्यासाठी वापरले जाते.
• Data डेटा हस्तांतरणासाठी (transfer) आणि स्टोरेजमधील निकालांसाठी इनपुट / आउटपुट डिव्हाइससह संप्रेषण करते.
• हे कोणत्याही गोष्टीवर प्रक्रिया करत नाही किंवा डेटा सेव करत नाही.

ALU - अंकगणित लॉजिक युनिट

या युनिटमध्ये दोन उपविभागांचा समावेश आहे

• अंकगणित विभाग
• लॉजिक विभाग

अंकगणित विभाग

या अंकगणित विभागाचे कार्य असे आहे की हे सर्व अंक, वजाबाकी, गुणाकार आणि भागाकार जसे अंकगणित ऑपरेशन्स करतात. सर्व जटिल ऑपरेशन्स वर उल्लेख केलेल्या ऑपरेशन्सच्या पुनरावृत्ती वापराद्वारे केल्या जातात.

लॉजिक विभाग

या लॉजिक सेक्शनचे मुख्य कार्य म्हणजे डेटाची तुलना करणे, निवडणे, जुळविणे आणि विलीन करणे यासारख्या सर्व लॉजिक ऑपरेशन्स केल्या आहेत.

सीपीयूचे प्रकार - Types of CPU in Marathi

आपल्याला माहित आहे की संगणक सीपीयू (ज्याला थोडक्यात सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट म्हणतात) हा एक महत्वाचा घटक आहे जो इतर संगणकाच्या घटक आणि परिघांकडून त्यास पाठविलेल्या सर्व सूचना आणि गणना हाताळतो. सॉफ्टवेअर प्रोग्राम कोणत्या वेगाने कार्य करतात याची गती सीपीयूवर अवलंबून असते, तो किती शक्तिशाली आहेत.

म्हणूनच आपण योग्य सीपीयू निवडणे महत्वाचे आहे जेणेकरून ते आवश्यकतेनुसार सर्व कार्ये हाताळू शकतील. सध्या इंटेल आणि एएमडी हे जगातील दोन मोठे आघाडीचे सीपीयू उत्पादक आहेत, ज्यांचे स्वतःचे अनेक प्रकारचे सीपीयू आहेत. सीपीयू चे तीन प्रकार पडतात .

1	Single Core CPU
2	Dual Core CPU
3	Quad Core CPU

Single Core CPU - सिंगल कोअर सीपीयू

सिंगल कोअर सीपीयू सर्वात जुन्या प्रकारच्या संगणक सीपीयूमध्ये उपलब्ध आहेत आणि या प्रकारचे सीपीयू प्रथम वापरले गेले होते.

सिंगल कोअर सीपीयू एकाच वेळी फक्त एक ऑपरेशन करू शकतात, म्हणून ते मल्टी-टास्किंगसाठी योग्य पर्याय नाहीत. जेव्हा जेव्हा वापरकर्त्यास (user) एकापेक्षा जास्त कामे चालवायचे असतात तेव्हा त्यांची कार्यक्षमता लवकरच कमी होते.

आपण दुसरा अनुप्रयोग (काम) चालवू इच्छित असल्यास, नंतर आपण पहिला अनुप्रयोग संपेपर्यंत प्रतीक्षा करावी लागेल. अन्यथा प्रथम ऑपरेशन खूप धीमे होईल. अशा प्रकारच्या सीपीयूमध्ये संगणकाची कार्यक्षमता मुख्यत: घड्याळाच्या गतीवर अवलंबून असते आणि जी शक्तीचे मोजमाप देखील असते.

Dual Core CPU - ड्युअल कोअर सीपीयू

ड्युअल कोअर सीपीयू एक सीपीयू आहे परंतु त्यात दोन कोर आहेत आणि म्हणूनच ते दोन सीपीयूसारखे कार्य करते.

सिंगल कोर सीपीयूमध्ये प्रोसेसरला अधिक ऑपरेशन करायचे असल्यास डेटा स्ट्रीमच्या वेगवेगळ्या सेटमध्ये मागे व पुढे जावे लागते, तर ड्युअल कोअर सीपीयू मल्टिटास्किंग सहजतेने हाताळू शकतात.

ड्युअल कोअरचा फायदा घेण्यासाठी ऑपरेटिंग सिस्टम आणि त्यामध्ये चालू असलेल्या दोन्ही प्रोग्राम्समध्ये विशेष कोड लिहिणे खूप महत्वाचे आहे, ज्यास एसएमटी (एकाचवेळी मल्टी-थ्रेडिंग टेक्नॉलॉजी) SMT (simultaneous multi-threading technology) म्हणतात. ड्युअल कोअर सीपीयू एक कोरपेक्षा वेगवान आहेत परंतु क्वाड कोर सीपीयूसारखे नाहीत.

Quad Core CPU - क्वाड कोअर सीपीयू

क्वाड कोअर सीपीयू ही मल्टी-कोर सीपीयू डिझाइनची आणखी परिष्करण आहेत आणि एकाच सीपीयूमध्ये चार कोर दर्शवितात. ड्युअल कोअर सीपीयूपैकी एकामधील वर्कलोड दोन कोर्समध्ये विभक्त झाल्यास, क्वाड कोर मोठ्या प्रमाणात मल्टीटास्किंग देखील मोठ्या प्रमाणात करू शकतो. याचा अर्थ असा नाही की एकच ऑपरेशन चार पट वेगवान होईल.

हे फक्त एसएमटी (SMT) कोड द्वारे शक्य आहे. या सीपीयूमध्ये वेग जास्त लक्षात येण्यासारखा नाही. परंतु होय, ज्या वापरकर्त्यांना ज्यांना व्हिडिओ एडिटिंग, गेम्स, अ‍ॅनिमेशन इत्यादीसारख्या अनेक भारी कार्ये करावे लागतात त्यांनी हा सीपीयू नक्कीच उपयोगी पडतील.

सीपीयू किती महत्वाचे आहे?

जसे मी आधीच सांगितले आहे की संगणकासाठी सीपीयू किती महत्वाचे आहे. याला संगणकाचा ब्रेन असेही म्हणतात,आणि सीपीयू चे महत्व? काय आहे हे आपणास समजले असेलच.

प्रोग्राममधील कमांड कार्यान्वित करण्यासाठी हे पूर्णपणे जबाबदार असल्याने सीपीयूची क्षमता जितकी जास्त तितक्या लवकर ते त्यांचे अनुप्रयोग चालवू शकतात.

सीपीयू कोर म्हणजे काय? आणि सीपीयूमध्ये किती कोर असतात ?

पूर्वीच्या काळाच्या संगणनाबद्दल बोलले असता, पूर्वी सीपीयूमध्ये एकच कोर असायचे. याचा अर्थ असा की सीपीयू केवळ एका कार्य संचासाठी मर्यादित होता.

या कारणामुळे संगणकाची गती पूर्वीच्या संगणकांमध्ये खूपच कमी होती आणि ते काम करण्यासाठी अधिक वेळ घालवत असत.

परंतु कालांतराने संगणकीय शक्ती ची अधिक आवश्यकता असल्यामुळे उत्पादकांना कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी नवीन पद्धती अवलंबल्या पाहिजेत. आणि ही कार्यक्षमता सुधारित करताना, मल्टी-कोर प्रोसेसर जन्माला आले. जी आम्ही आजकाल ड्युअल, क्वाड आणि ऑक्टोर-कोर सीपीयू बद्दल ऐकत आहोत.

ड्युअल कोअर प्रोसेसर : ड्युअल-कोर प्रोसेसरमध्ये एकाच चिपमध्ये दोन स्वतंत्र सीपीयू असतात. कोरची संख्या वाढवून, सीपीयू एकाच वेळी एकाधिक प्रक्रिया हाताळण्यास सक्षम आहेत.

हे सीपीयू उत्पादकांना त्यांच्या आवश्यकतेनुसार अधिक कार्यक्षमता आणि प्रक्रियेसाठी वेळ कमी करून देते.

Dual-core च्या आगमनाने, हे क्वाड-कोर प्रोसेसर ज्यांचे चार सीपीयू आहेत, ते विकसित करण्यात मदत करतात. त्याचप्रमाणे ऑक्टो-कोर प्रोसेसर.

Hyper Threading - हायपर थ्रेडिंग  म्हणजे काय? 

काही सीपीयू त्यांच्या वर्तमान physial core चे आभासीकरण करतात आणि अधिक कोर गमावतात. या प्रक्रियेस हायपर थ्रेडिंग असे म्हणतात. उदाहरणार्थ, सिंगल कोअरला ड्युअल कोअर म्हणून वर्च्युअलाइझ करण्यासाठी वापरा. याद्वारे, डबल कोअर सिंगल कोअर असूनही काम केले जाऊ शकते.

व्हर्च्युअलायझिंग म्हणजे एक सीपीयू ज्यात एक कोर आहे परंतु ते ड्युअल कोअरसारखे कार्य करण्यास सुरवात करते. येथे अतिरिक्त कोअर म्हणजे separate threads. परंतु येथे हे माहित असले पाहिजे की फिजिकल कोर वर्च्युअल कोरेपेक्षा बरेच चांगले प्रदर्शन करते.

Multithreading - मल्टीथ्रेडिंग म्हणजे काय?

या ठिकाणी thread हा कोर म्हणून मानला जातो. समजा आपण एकाच थ्रेडचा संगणक प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून विचार करू शकता. मल्टीथ्रेडिंग म्हणजे एकाच वेळी अधिक थ्रेड्सवर प्रक्रिया करणे.

म्हणजे एकाच वेळी एकाच सीपीयूमध्ये अधिक संख्येने सूचना समजल्या जातात आणि त्यावर प्रक्रिया केली जाते. हे सीपीयू कोर एकाच वेळी अधिक कामांवर प्रक्रिया करण्याची परवानगी देते. जे संगणकीय गती मोठ्या प्रमाणात वाढवते.

Intel Core i3 vs. i5 vs. i7

चला इंटेलच्या वेगवेगळ्या सीपीयूबद्दल जाणून घेऊया. हे प्रोसेसर कसे कार्य करतात? आपण असा विचार केला पाहिजे की Intel i7 processor Intel i5 आणि Intel i3 पेक्षा चांगले कार्य करते. आणि हे देखील खरं आहे. कारण Intel i7 हे Intel i5 पेक्षा बरेच चांगले आहे आणि Intel i5 हे Intel i3 पेक्षा चांगले आहे.

परंतु आपणास माहिती आहे का, की हा प्रोसेसर एकमेकांपेक्षा वेगळा आहे आणि परफॉर्मन्सच्या बाबतीत ते एकमेकापेक्षा वेगळा आहे. परंतु हे समजणे सोपे आहे, त्याबद्दल जाणून घेऊया.

Intel Core i3 processors dual-core processors आहेत, तर i5 आणि i7 प्रोसेसर quad-core आहेत.

Turbo Boost सारख्या वैशिष्ट्यांसह, i5 आणि i7 चीप अधिक चांगले कार्य करतात. हा टर्बो बूस्ट या प्रोसेसरला त्याच्या घड्याळाची गती बेस गतीपेक्षा अधिक वाढविण्यात मदत करतो, जसे की जेव्हा जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा 3.0 GHz पासून ते 3.5 GHz पर्यंत. परंतु इंटेल कोर आय 3 चिप्समध्ये ही वैशिष्ट्ये नाहीत.

शेवटी "K" लिहिलेले प्रोसेसर मॉडेल सहजपणे ओव्हरक्लॉक केले जाऊ शकतात, ज्याचा अर्थ असा आहे की अतिरिक्त घड्याळाची गती आवश्यकतेनुसार सक्ती केली जाऊ शकते आणि त्याचा उपयोग केला जाऊ शकतो.

हायपर-थ्रेडिंग, मी याबद्दल आधीच नमूद केल्याप्रमाणे, प्रत्येक सीपीयू कोरवर एकाच वेळी प्रक्रिया करण्यासाठी दोन थ्रेड सक्षम करते. याचा अर्थ असा की चार एकाचवेळी थ्रेड्स (ते ड्युअल-कोर प्रोसेसर असल्याने) एकाच वेळी i3 प्रोसेसरमध्ये प्रक्रिया केली जाऊ शकतात ज्यात हायपर-थ्रेडिंग समर्थन देते.

Intel Core i5 प्रोसेसर हायपर-थ्रेडिंगला समर्थन देत नाही, याचा अर्थ असा की ते एकाच वेळी चार थ्रेड्ससह देखील कार्य करू शकतात. समान आय process प्रोसेसर परंतु या तंत्रज्ञानाचे समर्थन करा (कारण हे क्वाड-कोर आहे) जेणेकरून ते एकावेळी 8 थ्रेड्सवर प्रक्रिया करु शकतात.

कारण बर्‍याच उपकरणांमध्ये वीज अडचणी असतात ज्यात सतत वीजपुरवठा होत नाही, सर्व प्रोसेसर, ते i3, i5, किंवा i7 असो, त्यांची कार्यक्षमता आणि उर्जा वापरामध्ये संतुलन राखणे आवश्यक आहे.

CPU Clock Speed काय आहे?

कोणत्याही प्रोसेसरच्या क्लॉक स्पीड त्यास म्हणतात जेथे प्रोसेसर एका सेकंदात किती सूचना देऊ शकेल. हे गिगाहर्ट्झ (GHz) मध्ये मोजले जाते.

उदाहरणार्थ, जर सीपीयूची क्लॉक स्पीड 1 Hz (हर्ट्झ) असेल तर याचा अर्थ असा की तो त्याच निर्देशांवर सेकंदात प्रक्रिया करतो. त्याच वेळी, जर सीपीयूची क्लॉक स्पीड 3.0 GHz असेल तर ती एका सेकंदात 3 अब्ज सूचनांवर प्रक्रिया करू शकते.

सीपीयू चे फायदे  सांगा - CPU advantage Information in marathi

तसे, संगणकात सीपीयू चे बरेच फायदे आहेत. परंतु येथे आपण केवळ काही फायद्यांविषयीच बोलू.

Mathematical Data चे Fast Calculation

संगणक प्रोसेसर किंवा सीपीयूचा प्राथमिक फायदा असा आहे की याद्वारे आपण गणिताच्या डेटाची जलद गणना करू शकतो. संगणक काही कार्यात मनुष्यांपेक्षा पुढे आहे हे एक महत्त्वाचे कारण आहे, उदाहरणार्थ मॅथेमॅटिकल मॉडेलिंग.

गणिताच्या डेटाच्या या वेगवान गणनाच्या आधारे संगणकात व्हिडिओ गेम, फोटो एडिटिंग इत्यादी बरीच कामे केली जाऊ शकतात.

A Dynamic Circuit

एक आधुनिक संगणक प्रोसेसर मूलतः डायनॅमिक सर्किट आहे. त्यात लाखो लहान स्विचेस आहेत ज्याला ट्रांजिस्टर म्हणतात. प्रोसेसरचे इतर घटक त्यांच्या इनपुट डेटानुसार किंवा सक्रिय अनुप्रयोगावरून या लहान स्विचचे कॉन्फिगरेशन नियंत्रित करतात.

हे छोटे स्विच इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये प्रिंट सर्किट बोर्ड (पीसीबी) सारखे मोठे आणि जटिल गतिशील सर्किट तयार करते. त्याच प्रकारे संगणक इतर इलेक्ट्रॉनिक्सच्या कार्याचे अनुकरण करू शकतो.

Basic Computer Functionality - मूलभूत संगणक कार्यक्षमता

कोणत्याही संगणकाचा प्राथमिक आधार प्रोसेसर असतो. प्रोसेसरनुसार इतर सर्व हार्डवेअर घटक तयार केलेले असतात. त्याशिवाय उर्वरित हार्डवेअर व सॉफ्टवेअर पूर्णपणे व्यर्थ आहेत.

डेटाचे इनपुट आणि आउटपुट करण्यासाठी सर्व इनपुट आणि आउटपुट परिघी (peripherals) पूर्णपणे प्रोसेसरवर अवलंबून असतात. कारण केवळ या प्रोसेसरद्वारे इनपुट डेटावर प्रक्रिया केली जाते आणि आउटपुटपर्यंत पोहोचते. हे प्रोसेसर असे आहे जेथे संगणक कोणत्याही गोष्टीची गणना करते.

सीपीयू ची व्याख्या

आपल्या कार्यालयात दिसू शकणार्‍या सर्व संगणकांमधे, त्यामध्ये एक अतिशय महत्वाची गोष्ट आहे, ज्यास सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट किंवा सीपीयू म्हणतात. हे सीपीयू सर्व प्रकारच्या अंकगणित आणि तार्किक निर्णयावर प्रति सेकंद कोट्यावधी ऑपरेशन्सच्या प्रक्रियेवर प्रक्रिया करते.

संगणकाचे बरेचसे घटक सीपीयूची सेवा देतात आणि डेटा आणतात, संचयित करतात आणि शेवटी स्क्रीनवर निकाल प्रदर्शित करतात. चला तर मग त्यातील काही कार्ये पाहू या.

Calculations -गणिते

एक सीपीयू सर्व मूलभूत अंकगणित करतो जसे की बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार आणि विभागणे अत्यंत वेगात करते. गुंतागुंतीच्या गणिताच्या कार्यात दीर्घ साखळ्यांचा साधा अंकगणित असल्याने, आपला संगणक देखील या त्रिकोणमिती, लॉगरिदम आणि इतर कठीण गणितांच्या समस्येस वेगवान करू शकतो.

उदाहरणार्थ, आपल्या संगणकाचे सीपीयू एका सेकंदाच्या अंशात शेकडो स्प्रेडशीट सेलची गणना करू शकते.

Logic - तर्कशास्त्र

सीपीयू बरेच तुलनात्मक निर्णय साध्या तुलनांच्या आधारे घेते, जसे की greater-than condition, less-than condition आणि equal-to condition सारखे. मग सीपीयूच्या निकालानुसार तुलना त्याची कार्यवाही करते.

Moving Data - डेटा हस्तांतरित करणे

सीपीयू आपला डेटा बर्‍याच ठिकाणी एका ठिकाणाहून दुसर्‍या ठिकाणी जाण्यासाठी खर्च करतो. उदाहरणार्थ, हार्ड ड्राइव्हवरून फाईल वाचणे (वाचण करणे), डेटामधील काहीतरी मोजा आणि नंतर दुसर्‍या फाईलवर लिहा.

Multitasking - मल्टीटास्किंग

सीपीयू सहजपणे "मल्टीटास्क" करू शकते, ज्यासाठी त्याला विविध प्रकारचे प्रोग्राम स्विच करावे लागतील. आणि प्राईरोटीनुसार कार्य करावे लागते. हे सीपीयू मेमरीचा पूर्ण वापर करत्तात. मल्टीटास्किंग सह, बरीच कार्ये कोणतीही कार्ये बंद न करता समांतर चालू शकतात.

सीपीयू चे भविष्य

तंत्रज्ञानात प्रगती होत असल्याने. त्याच प्रकारे, सीपीयूमध्ये अशा बर्‍याच प्रगती होतील, जसे की सिलिकॉनच्या जागी किंवा त्याच्या संयोगाने सुपरकंडक्टर ग्राफीनचा वापर.

दरवर्षी सीपीयूचा आकार हळूहळू कमी होत आहे. इंटेल आर्किटेक्चरच्या नवीनतम पिढीप्रमाणे 22 नॅनोमीटर (nm = 1 अब्ज मीटर प्रति मीटर) मध्ये तयार केले गेले आहे. हे ऐकले आहे की पुढची पिढी सीपीयू 14nm वर आणखी कमी होणार आहे.

त्याचा कमी वीज वापर कमी केला जाऊ शकतो आणि सीपीयूमध्ये अतिरिक्त कोर देखील जोडले जाऊ शकतात, यामुळे Moore’s law अबाधित राहू शकतो.

हळूहळू हा आकार सतत कमी होताना दिसत आहे. परंतु जे काही लहान होईल ते सिलिकॉनच्या अणूच्या आकारापेक्षा मोठे असेल, कारण त्यापेक्षा ते छोटे असू शकत नाही. मग हे सूचित होत आहे की लवकरच सिलिकॉनच्या जागी काहीतरी नवीन वापरले जाऊ शकते.

कदाचित ती वस्तू ग्राफीन आहे? कारण ते खूपच लहान आकाराचे आहे. अत्यंत पातळ ही पातळ ज्ञात सामग्री आहे. यामुळे सीपीयूचा आकार कमी करण्यात वैज्ञानिकांना नक्कीच मदत होईल. आयबीएमने नोंदवले आहे की त्यांनी एक ग्राफीन "ट्रान्झिस्टर" विकसित केले आहे जे 300 GHz वर देखील कार्य करू शकतात.

तंत्रज्ञान ज्या पद्धतीने वापरला जात आहे, त्यावरून ग्राफीन सीपीयूचा वापर सीपीयू उद्योगात लवकरच दिसून येईल हे स्पष्ट होते. सीपीयूमध्ये कोणते बदल येत आहेत हे केवळ वेळच सांगेल.

सतत विचारले जाणारे प्रश्न

 Led ला CPU ला कसे जोडावे?

- एलईडी टीव्ही जोडण्यासाठी आपण male-to-male HDMI केबल वापरू शकता. यासाठी, आपल्याला रिमोटमधून टीव्हीचे इनपुट बदलावे लागेल. मग आपल्याला संगणकाच्या प्रदर्शन सेटिंग्जमध्ये काही बदल करावे लागतील. असे केल्याने आपण एलईडी टीव्हीला सीपीयूशी सहज कनेक्ट करू शकता.

 सर्वात चांगला सीपीयू कोणता आहे?

- बाजारात बरेच सीपीयू आहेत. येथे मी सीपीयूची काही नावे नमूद केली आहेत जी सर्वात चांगली आहेत.

1. इंटेल कोर ™ i5-8600 | Intel® Core™ i5-8600
2. एएमडी रायझन 5 1600 | AMD Ryzen 5 1600
3. एएमडी रायझन 5 2600 एक्स | AMD Ryzen 5 2600X
4. इंटेल कोर ™ i5-8600 के डेस्कटॉप प्रोसेसर |– Intel® Core™ i5-8600K Desktop Processor
5. इंटेल कोर 7 i7-8700 के डेस्कटॉप प्रोसेसर | Intel® Core™ i7-8700K Desktop Processor

सीपीयू चालवण्यासाठी कोणता करंट वापरतात ?

- डीसी करंट सीपीयू चालविण्यासाठी वापरला जातो.

सीपीयूचा शोध कोणी आणि कधी लावला?

- सीपीयू चे मूलभूत आर्किटेक्चर मार्सियन एडवर्ड "टेड" हॉफ यांनी डिझाइन केली होती. आणि हेच आर्किटेक्चर वापरुन फेडरिको फागिनने सीपीयू (मायक्रोप्रोसेसर) बनविणारे पहिले होते. त्याला इंटेल 4004 असे नाव देण्यात आले. हे 1971 मध्ये तयार गेले होते.

या सीपीयूमध्ये 4 बिट आर्किटेक्चर वापरण्यात आले होते, म्हणजे हा डेटा प्रक्रिया केला जातो जो 4 बिट लांबीचा आहे, आणि त्यात 256 बाइट रीड ओन्ली मेमरी (रॉम), 32 बिट रॅम आणि एक 10 बिट शिफ्ट रजिस्टर आहे.

या सीपीयूमध्ये 2,300 ट्रान्झिस्टर वापरले गेले, जे प्रति सेकंद सुमारे 60,000 ऑपरेशन्स करू शकतात. त्याची कमाल ऑपरेटिंग वारंवारता 740 (KHz) होती.

सर्वात पहिला प्रोसेसर कोणता आला होता?

- इंटेल 4004 चा पहिला प्रोसेसर 1971 मध्ये आला.

 एकाधिक संगणकांना सीपीयूशी जोडण्याची प्रक्रिया काय आहे?

आपण अनेक संगणकांवर 1 सीपीयू कनेक्ट करण्यासाठी एस्टर मल्टी मॉनिटर सॉफ्टवेअर(ASTER multi monitor software) वापरू शकता. हे third party software आहे.

सीपीयू आणि ऑपरेटिंग सिस्टममध्ये काय फरक आहे?

- या दोघांमधील मुख्य फरक हा आहे की सीपीयू एक हार्डवेअर आहे आणि ऑपरेटिंग सिस्टम एक सॉफ्टवेअर आहे. म्हणजेच सीपीयू ऑपरेट करण्यासाठी ऑपरेटिंग सिस्टम वापरली जाते. उदाहरणार्थ विंडोज एक्सपी, विंडोज 10.

32 bit आणि 64 bit प्रोसेसर कसे ओळखावे?

- आपल्या संगणकाचा प्रोसेसर ओळखण्यासाठी, आपल्याला संगणकावर राइट क्लिक करावे लागेल. नंतर प्रॉपर्टीज निवडाव्या लागतील. यामध्ये आपणास प्रोसेसर बद्दल माहिती असेल की ते 32 बिट किंवा 64 बिट आहे.

आज आपण काय शिकलो ?

आपला सीपीयू म्हणजे काय? | CPU Information in Marathi  आणि सीपीयू चे कार्य कसे करतो याबद्दल माझा लेख आहे? टिप्पणी लिहून तुम्हाला कसे वाटले ते सांगा जेणेकरून आम्हालाही तुमच्या विचारांमधून शिकण्याची आणि काहीतरी सुधारण्याची संधी मिळेल.

आमच्या वाचकांना आवडेल असे चांगले लेख लिहिण्याचा आमचा नेहमीच प्रयत्न राहिला आहे आणि त्यांना इतर कोठेही जाण्याची गरज नाही.